วพบ.วันที่สอง เช้า พอจ.กระสินธุ์ 301162

...ในการหัดที่จะนั่งแล้วรู้ว่านั่ง 

ทีนี้รู้ว่านั่งแล้ว มันจะรู้ด้วยว่า 

มันจะเชื่อมโยงสู่การทำงานอะไร 

แต่มันมีภาวะของการที่รู้อยู่กับการนั่ง ว่านั่งทำอะไร .. 

ทำงาน แต่ไม่ทิ้งการนั่ง แต่เห็นงานที่ทำด้วย 

ไม่จมไปกับงาน แต่เห็นงาน 

 

… ถอดรหัสตรงนี้ให้ได้ก่อนว่า ‘ตัวรู้’ ของเรา 

ไม่ใช่ว่าเราต้องทำขึ้นมาใหม่

เราต้องเข้าใจนะ 

ตัวการภาวนานี่ ไม่ใช่การทำขึ้นมาใหม่ 

แต่เป็นการพัฒนาของเก่า ให้เจริญเติบโตเท่านั้นเอง 

เพราะสิ่งนี้ถ้ายิ่งทำเมื่อไหร่ มันไม่ใช่ของเดิม 

แต่เป็นของปลอม ไม่ใช่ของจริง 

.. ของจริง คือ ของที่มีอยู่แล้ว 

แต่ทำยังไง จะไปพัฒนามันเฉยๆ 

 

... ตัวหายใจ เราก็หายใจอยู่ 

แต่ตัวรู้การหายใจ .. ไม่มี 

ยืน เดิน นั่ง นอน มีอยู่ใช่รึเปล่า 

แต่การเข้าไปรับรู้มัน .. ไม่มี 

สิ่งเหล่านี้ทั้งหมดเป็นอุปการณ์ธรรมชาติที่มีอยู่แล้ว 

เป็นธรรมชาติที่เราเดินอยู่แล้ว ใช่มั้ย 

แต่เราเคยรู้สึกกับมันมั้ย 

 

เรื่องภาวนานี่ ไม่ใช่เรื่องที่จะต้องไปอะไรมากมายเลย 

มันอยู่ใกล้ๆตัวเรานั่นแหละ 

แต่เราจะใส่การรู้มัน หรือใส่การคิด เข้าไป 

 

เราจะต้องใส่การรู้เข้าไปนะ 

ได้ยินเสียงมั้ย ตอนนี้ รู้มั้ยว่าได้ยิน 

รู้ยังไง รู้ว่าได้ยิน หรือคิดตามเสียง

… รู้ว่าได้ยิน .. มันรู้ยังไง มันจะมีความเป็นแค่ขณะหนึ่ง 

แต่ถ้าเราคิดตามเสียงนะ คิดไปเลย 

อาตมาพูดปุ๊บ โยมก็คิดไปเลย 

เอ้า! กำลังคุยเรื่องนี้ๆ คิดไปเลย 

 

แต่ถ้าเรารู้ตามเสียง คือ ได้ยินเสียงความเป็นขณะหนึ่ง 

ถ้าใครรู้ความเป็นขณะหนึ่งของเสียง 

คนนั้นกำลังฝึกรู้ขึ้นมา 

ตัวชี้วัดว่าตัวนี้คือตัวรู้เกิดขึ้นแล้ว 

เมื่อเรารู้ความเป็นขณะหนึ่งของมัน 

แต่ถ้าเราไม่รู้จักตรงนี้นะ ... ยาวเลย 

ได้ยินเสียงนี่ก็ยาวเลย 

 

…​เราเคยรู้อย่างนี้มั้ย 

ก่อนมาที่นี่ เคยรู้อย่างนี้มั้ย 

มันเลยส่งผลสู่การคิด ตัวคิดจะเยอะขึ้น ตัวคิดมันจะมากขึ้น 

เพราะว่าเราไม่ได้เอาตัวรู้มาหัดรู้ชีวิตเรา 

มันก็เลยไปสู่ตัวคิดเยอะแยะมากมายเลย 

 

พอเข้าใจนะว่าตัวรู้ มันเป็นภาวะที่รับรู้ ความเป็นขณะหนึ่ง 

ถ้ามันหายไปจากการรับรู้ขณะหนึ่ง 

มันเป็นตัวอะไร มันเป็นตัวหลงล่ะ

 

อาการนั่ง คือท่าทางของการนั่ง 

รู้สึกไปที่มีอะไรกำลังเกิดขึ้น ตอนนี้ร่างกายกำลังเป็นยังไง 

เย็นมั้ย สำรวจดีๆนะ ส่วนหนึ่งอุ่น ส่วนหนึ่งเย็น 

ที่ไหนถูกแอร์ก็จะเย็น ที่ไหนที่เราทับอยู่ก็จะอุ่น 

ที่ไหนที่เราใส่เสื้อใส่ผ้าอยู่ก็จะเป็นอาการของอุ่นไป 

และอาการสัมผัสของผ้า อาการที่ผ้าสัมผัสเป็นยังไง 

หยาบ ละเอียด สังเกตเป็นมั้ยพวกนี้ 

 

นี่คือการฝึก .. ที่จะรู้สึกว่านี่ คือ ภาวะของตัวรู้ที่เกิดขึ้นแล้ว 

พูดง่ายๆ ว่ามันมีอาการอะไรเกิดขึ้นกับร่างกายเรา 

หรือร่างกายเราอยู่ในท่าทางไหน

เค้าเรียกว่าเกิดภาวะรู้ขึ้นมาแล้ว 

เพราะว่าจะแยกว่ามันมีร่างกาย กับ มีตัวรู้ร่างกาย 

เลยจากนั้นไปจะเป็นตัวอะไร ตัวคิดเรื่องร่างกาย

 

ต้องจับประเด็นนี้ให้ได้ก่อนว่าเราจะฝึกตัวนี้นะ 

.. ตัวร่างกายทั้งหมดเป็นแค่อุปกรณ์ 

แล้วรูปแบบต่างๆ เป็นแค่อุปการณ์ 

เป็นอุปกรณ์ในการฝึกซ้อมให้เกิดทักษะ .. ในการรู้บ่อยๆ ..

 

สังเกตดูเราพูดมาทั้งหมด เราจะพูดเรื่องความคิดใช่รึเปล่า 

ทำไมความคิดของเราเองมันจึงเกิดได้ไว เกิดได้บ่อย เกิดได้เยอะ 

เพราะเราใช้มันบ่อยใช่มั้ย ใช่รึเปล่า

... เราใช้เค้า หรือ เค้าใช้เรา ...

เราใช้เขาเป็นบางเรื่อง บางราวเท่านั้นเอง 

แต่เขาใช้เรา เอาเรื่องเก่าๆมาขุดคุ้ย 

เอาเรื่องผ่านมาแล้ว มาทำให้เรารู้สึกใหม่

 

เช่นทำงานเรื่องนี้ฉันต้องใช้ความคิดชนิดนี้ 

แต่พอทำไปๆ สักพักหนึ่ง อย่างเราจะทำงานชิ้นนี้ 

ต้องไปปฏิสัมพันธ์กับคนที่เราไม่ชอบ 

เราก็จะเริ่มทิ้งเรื่องงานล่ะ ไปสู่เรื่องไม่ชอบ 

มันคนละเรื่องกันนะ งานกับความไม่ชอบน่ะ 

เราก็เลยถูกความคิดใช้ว่า ..

คนนี้เคยทำเราแบบนั้น แบบนี้ แบบโน้น 

เราเลยไม่ชอบ ขี้หน้า ไม่อยากติดต่อ 

ไม่อยากเข้าไปใกล้ ไม่อยากปฏิสัมพันธ์ด้วย 

แต่งานต้องเดินใช่มั้ย ก็ไปทำแบบ แกนๆ 

ไม่ค่อยเต็มใจ แบบฝืนๆไป ไม่ได้มีความสุขกับมันน่ะ 

 

ทีนี้ให้ดูดีๆว่า ความคิดมันเกิดบ่อย 

เพราะเราใช้เขา และเขาก็ใช้เราด้วย มันเลยเกิดการชำนาญ 

แต่ในทางตรงกันข้าม เราเคยใช้ตัวรู้มั้ย 

ทั้งๆที่มันมีอยู่ในชีวิตเรา 

แค่การรู้น่ะ ง่ายๆ .. แค่การรู้ .. เราเคยใช้มั้ย 

การรู้นี่ไม่ได้เกี่ยวกับการคิดเลยนะ 

 

ถ้าเราไม่ฝึกตัวรู้สึกตรงนี้ 

วิชาพระพุทธเจ้าคือการเฝ้าดู ไม่ใช่เข้าไปจัดการ 

… ภาวะของการจัดการนี่ คือภาวะของตัณหา 

ภาวะของความอยาก และจัดการแต่ละทีน่ะ 

จัดการแบบไหน จัดการแบบพอใจ กับ แบบไม่พอใจ 

เค้าถึงบอกว่าให้ ถอนความพอใจและไม่พอใจไง 

เปลี่ยนจากความพอใจและไม่พอใจ เป็นการรู้ใจ 

เป็นการเรียนรู้ใจมัน 

 

เราเลยต้องย้อนกลับไปสู่ภาวะเดิมว่า 

เราเติบโตแต่ร่างกาย เติบโตแต่การงาน 

เติบโตจากมันสมอง เราเติบโตแต่... 

เค้าเรียกว่า สมองโตแต่ใจตีบ 

ใจไม่ได้โตด้วย เพราะใจถูกกระทำอยู่ตลอดเวลา 

เพราะใจ เนี่ยไม่ได้เกิดการเรียนรู้ตัวมันเอง 

มันมีแต่อารมณ์เข้าไปทับถมมันหมดเลย 

ฉะนั้นเราต้องฝึกให้ใจตื่นขึ้นมารู้ไง 

นี่คือหัวใจมันจริงๆคือ คุณต้องหัดให้ได้ หัดตัวรู้นี้ให้เป็น 

แล้วอุปกรณ์ สร้างจังหวะ หรือใช้ตัวกด นั่นแค่เป็นอุปกรณ์ภายนอก 

 

อุปกรณ์แบบธรรมชาติ มันจะเป็นลักษณะที่ว่า... 

เค้าจะเกิดก่อน แล้วค่อยมีตัวรู้ตาม 

โดยธรรมชาติเนี่ย คุณคิดขึ้นมาก่อนใช่มั้ย จึงจะรู้ว่าคิด 

.. หายใจขึ้นมาก่อน จึงรู้ว่าหายใจ 

.. นั่งก่อนจึงรู้ว่านั่ง เดินก่อนจึงรู้ว่าเดิน ยืนก่อนจึงรู้ว่ายืน 

เราได้ยินเสียงก่อนจึงรู้ว่าได้ยินใช่รึเปล่า 

จมูกนี่ชัดเจนมากเลย คุณจะรู้กลิ่นก่อน ก่อนที่กลิ่นมันถูกจมูกได้มั้ย 

โดยธรรมชาติแล้ว ต้องมีสิ่งที่มากระทบมันก่อน 

มันจึงจะเกิดการรู้ขึ้นมา 

อันนี้อันหนึ่งนะ ที่จะไปกระตุ้นตัวรู้ขึ้นมาให้มันเห็นชัด 

 

สังเกตตรงนี้นะ พอมันมีความคิด หรือมีอารมณ์เข้ามาปุ๊บ 

ภาวะพวกนี้จะหายไปหรือ จะหายไป 

ยืนเราก็หายไป เดินเราก็หายไป 

นี่เราเข้าไปในอารมณ์ลึกๆ 

กำลังคิดเรื่องโน้นเรื่องนี้ การยืน เดิน นั่ง นอน 

หรือแม้แต่หูก็ไม่ได้ยินเสียงด้วยซ้ำไป 

หรือแม้แต่ตาก็ไม่ได้เห็นด้วยซ้ำไป 

แม้จมูกก็ไม่รับรู้กลิ่นด้วยซ้ำไป 

เพราะใจมันหลงเข้าไปข้างใน เค้าเรียกว่าหลง 

จังหวะหลงมันเป็นอย่างนี้ มันจะลืมภาวะของร่างกาย 

 

… จิตใจเราล่ะ เคยพยาบาลมั้ย 

เวลามันโกรธขึ้นมาพยาบาลยังไง 

เวลามันกลัวขึ้นมาพยาบาลยังไง 

เวลามันอึดอัดขัดเคือง หรือมันกังวล ทำยังไงกับมัน 

 

... เวลาพยาบาลจิตใจ อย่าไปพัฒนาตัวคิด

อย่าพัฒนาตัวใจให้เข้าไปเล่นไปเสพอารมณ์ 

ต้องพัฒนาให้มันมาเฝ้าดูให้ได้ 

นี่คือการพัฒนาใจ 

ใจ คือ ต้องการพัฒนาให้มันมาเป็นผู้เฝ้าดู เฝ้าศึกษาให้ได้ 

การพัฒนาใจ การดูแลใจ... ไม่ใช่การกำจัดอารมณ์ใดๆทั้งสิ้น

แต่คือการหยุดตัวเอง อย่าไปกับอารมณ์ใดๆทั้งสิ้น 

แต่อย่าปฏิเสธด้วย การหยุดนี่ไม่ใช่การปฏิเสธ 

คือหยุดดูมัน หยุด ฝึกรู้มัน ฝึกดูมัน 

นี่คือตัวหลักตัวหัวใจจริงๆที่ต้องทำนะ 

 

เวลาโกรธขึ้นมาแล้ว เกลียดขึ้นมาแล้ว 

เบื่อ เซ็ง หงุดหงิด อันนี้เราปฏิเสธมันได้มั้ย .. ไม่ได้ 

มันเป็นอุปนิสัยเราที่เราสะสม มันก็จะมาตามเรื่องของมัน 

แต่เราไม่ไปกับมันได้ นี่ต่างหาก คือหัวใจของมัน 

… จุดเล็กๆตรงนี้ ตรงที่ว่าเราจะแก้ไขได้ยังไงว่า 

เราอย่าไปกับเขา แต่เรียนรู้เขา 

อย่าปฏิเสธเขา แต่ศึกษาเขา 

อย่าปฏิเสธความคิด แต่ศึกษาความคิด 

อย่าให้ความคิดมันใช้ 

คุณพยายามใช้ความคิดสิ 

แต่คุณมั่วหมด ไม่รู้อะไรเป็นอะไร 

ความคิดใช้คุณหรือคุณใช้ความคิด 

ทุกวันนี้คุณจะคิดเรื่องวิธีการใช้งานน่ะ .. นิดเดียวเอง 

แต่นอกนั้นความคิดใช้คุณ หมดเลย ..... 

 

คอร์สอบรมจริยธรรมวิทยาลัยพยาบาลกองทัพบก

ธรรมเทศนาโดย พระอาจารย์ กระสินธุ์ อนุภัทโท

วันที่ 30 พฤศจิกายน 2562 ช่วงเช้า ณ ครุสติสถาน

ขออนุโมทนาบุญกับทุกท่านที่ติดตามรับฟัง..สาธุ

 

ช่องทางอื่นๆในการรับฟังธรรมะ

YouTube, FaceBook พระอาจารย์กระสินธุ์

Spotify : รู้ขณะเดียว